چکیده: بر پایی جشنها و عیدها نشان پویایی وشادابی یک جامعه است. به گفته محققان، در ایران پیش از اسلام جشنهای فراوانی برگزار می شده است که تعداد آن را تا بیست و چهار جشن ذکر کرده اند(صفا،بی تا:120). پس از ورود اسلام به ایران نیز عیدهای اسلامی به جشنهای ایرانی افزوده شده و با آداب و شکوه خاصی بر پا می شده است. در کتابهای تاریخی اطلاعات چندانی دراین باره نیامده است و تنها در آثاری چون تاریخ بیهقی می توان مطالب سودمندی یافت، اما در شعر فارسی از این آیینها و جشنها اطلاعات نسبتاَ فراوانی می توان به دست آورد و به چگونگی بر پایی آیین جشن وسرور در دربارها و میان مردم پی برد. اگرچه بیشتر این شعرها در ستایش حکمرانان وبزرگان دربارهاست،اما از لا به لای آن می توان نکات سودمندی یافت که بررسی و تحلیل آن، ما را از چگونگی بر پایی وعوامل مؤثر در جشنها آگاه می کند و با روحیات و شادمانی و سرور مردم آشنا می سازد و رازماندگاری یا ناپایداری آن را می نمایاند. از بازتاب این جشنها و عیدها درشعر فارسی می توان با اندیشه حاکمان درباری و روحیه مردم هم عصر آن آشنا شد و به اهمیت و ارزش آنها پی برد.
زبان و ادبیات فارسی دیدگاه ها و رویکردها
علمی، ادبی، انتقادی
-
زبان و ادبیات فارسی
(۱۷)-
پژوهشهای ادبی
(۸)
-
نقد، بحث و گفتگو
(۶) -
میان رشته ای
(۴) -
تطبیقی
(۲) -
معاصر
(۶) -
تاریخی
(۷) -
نقد ادبی و سبک شناسی
(۱) -
ادبیات پایداری
(۱) -
شیوه پژوهش ادبی
(۳)
-
- آبان ۱۳۹۵ (۱)
- شهریور ۱۳۹۴ (۲)
- مرداد ۱۳۹۴ (۱)
- تیر ۱۳۹۴ (۲)
- خرداد ۱۳۹۴ (۷)
- ارديبهشت ۱۳۹۴ (۳)
- فروردين ۱۳۹۴ (۷)
- ۹۵/۰۸/۱۰کارگاه غزلیات شمس
- ۹۴/۰۶/۲۸و شاگرد را سه گونه است:
- ۹۴/۰۵/۲۷مصاحبه با یکی از استادان گروه
- ۹۴/۰۴/۰۴نقد شعر
- ۹۴/۰۳/۱۵زندگی
- ۹۴/۰۳/۱۳میلاد نور مبارک
چکیده:
گفتن یا نگفتن داستان، باعث تفاوت بین متن روایی و غیر روایی می شود. در هر متن روایی علاوه بر یک راوی، دست کم یک «روایت شنو» نیز وجود دارد. «سطح روایی»، «میزان مشارکت» و «درجۀ ادراک پذیری» راوی، مهم ترین عواملی هستند که ویژگی های روایت شنو را تعیین می کنند. در این پژوهش علاوه بر معرفی نشانه های مستقیم و غیر مستقیم وجود «روایت شنو»، به تبیین دو گونه «روایت شنو» درون متنی و برون متنی می پردازیم. چگونگی تمایز متن روایی و غیر روایی، چگونگی نمود نشانه های مستقیم و غیر مستقیم مبنی بر وجود روایت شنو در داستان و منظور از روایت شنو درون متنی و برون متنی در یک متن، پرسش های اساسی این پژوهش به شمار می روند. در این پژوهش، به روش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، نشانه های مستقیم و غیر مستقیم وجود «روایت شنو» در داستان را معرفی می کنیم و به تبیین تمایز های روایت شنو درون متنی و برون متنی در داستان و متون روایی می پردازیم. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که روایت شنو درون متنی همان مخاطب تخیّلی و روایت شنو برون متنی، خوانندۀ ملموس است.
روان‌درمانی، فرآیندی علمی و روشمند است که امروزه برای کمک به افرادی به کار گرفته میشود که مشکلات روانی عملکرد زندگی آنان را مختل کرده است. شیوه‌ها و روشهای گوناگونی وجود دارد که با استفاده از آن میتوان گنجایش روانی افراد را افزایش داد تا بتوانند بر مشکلات روحی- روانی خود فائق آیند و بیشتر از زندگی خویش لذت ببرند. اندیشمندان حوزۀ روان‌شناسی در آثار خود، نظریه‌ها و روشهای روان‌درمانی بسیاری را ارائه کرده‌اند؛ جالب اینجاست که بزرگ مردی چون مولوی نیز قرن‌ها پیش و با روشی منحصر به فرد، بسیاری از شیوه‌ها و روشهای روان‌درمانی مطرح و شناخته شدۀ امروزی را در مثنوی به کار برده است. آنچه مولوی را از دیگر روان درمانگران متمایز می‌سازد، انتخاب شیو‌ه‌ای هنرمندانه و نامحسوس در ارائه راهکارهای درمانی به مخاطب است. ابیات ارزشمند مثنوی علاوه بر محتوای عمیق معنوی و عرفانی و کارکردهای متعدد دیگر از دیدگاه روان‌درمانی نیز میتواند مورد توجه ویژه قرار گیرد و جایگزین مناسبی برای انواع روان‌درمانی‌ها باشد. کلّیت مثنوی به عنوان اثر منظوم ادبی در شعردرمانی و محتوای اشعار آن از زوایای مختلف میتواند بر مخاطب اثر بگذارد و او را در تنگناهای زندگی به سوی آرامش هدایت نماید. نگارندگان در این مقاله ضمن بررسی هفت شیوۀ روان‌درمانی شناخته شده از جمله: شعردرمانی، روان‌درمانی عارفانه (عشق درمانی)، تکنیک خواب و رؤیا، مذهب‌درمانی و روشهای هفتگانۀ آن، واقعیت‌درمانی، طنزدرمانی و معنا‌درمانی در مثنوی، مصداق‌ها و نمونه‌های هر یک از این شیوه‌ها را در این اثر ارزشمند ارائه داده‌اند.
واژه‌های کلیدی: مولوی، مثنوی، روان‌درمانی، شیوه‌ها، مصداق‌ها.،
پ ن: دوستان گرامی! لطفاً مطالب رو مطالعه کنید تا تخصصی بحث کنیم. فقط خواننده مطالب نباشید. بابا من امتحان کردم هر مقاله یک ربع هم وقت نمیگیره. خیلی از مطالب هم که کوتاهتره و کار یکی دو دقیقه است.
| همایون جمشیدیان* | |
| استادیار ادبیات فارسی دانشگاه گلستان | |
| چکیده | |
| هر
متنی با متون پیش از خود رابطه دارد و با آنها گفتگو میکند، و معنا در
بافتی بینامتنی با ارجاع از متنی به متن دیگر شکل میگیرد. غزلیات شمس که
حاصل مکاشفات و تجربههای معنوی مولوی است به شخصیتهای قرآنی نیز
میپردازد. مولوی ماجراهای پیامبران در قرآن را تنها رویدادی از آنِ گذشته
نمیداند و معتقد است آن وقایع در سطحی دیگر برای کسانی که تشبه به احوال
آنان دارند، روی میدهد. مولوی در غزلی که در این مقاله بررسی میشود،
وقایع پیش آمده بر حضرت آدم را به گونهای بیان میکند که میتوان آن را
زبان حال آدم دانست، یا گزارش تجربه راوی از آن ماجرا.
بر اساس نتایج این تحقیق، نسبت دو متن (قرآن و غزل مورد نظر) با یکدیگر نسبت میان مستعارله و مستعارمنه در استعاره فرض شده است، مستعارمنه یا بر مبنای اصطلاحات بینامتنی (زَبَرمتن)، متن غزل است و آیات قرآن با توجه به قراین، مستعارله یا بر مبنای اصطلاحات بینامتنی «زبر متن» در نظر گرفته شده است و آنگاه متن غزل با توجه به آیات، تفسیر و تحلیل شده است. از آنجا که زاویه دید این غزل اول شخص است راوی به احساسات و عواطف خود یا آدم نیز در شعر پرداخته است. سیر روایت این غزل بر مبنای محور عمودی با آیات مربوط به آدم در سوره بقره انطباق دارد، به گونهای که علاوه بر موضوع اصلی، موضوع فرعی آن دو نیز به هم شباهت دارد. | |
| کلیدواژگان | |
|
بینامتنیت؛ قرآن؛ غزلیات شمس؛ مولوی فایل |
|
محمدعلی غلامی نژاد ، احسان قبول: در دوره حاضر که با نام عصر دانایی نام‌بردار است، پژوهش‌هایی اصیل و علمی شمرده میشود که بر پایه ارائه اطلاعات به تجزیه و تحلیل و تولید دانش جدید بپردازد. در این مقاله پس از بررسی بیش از 3450 پایان نامه رشته زبان و ادبیات فارسی، آشکار میشود که این اصل مهم در آنها وجود ندارد و عموماً نوعِ این پایان‌نامه‌ها توصیفی است و در آنها به ارائه و طبقه‌بندی اطلاعات بسنده میشود. در آسیب شناسی این معضل به مواردی، همچون: عدم وجود کلان‌نگری علمی‌ـ ادبی، تمرکز موضوعها بر ارائه اطلاعات ادبی، نبود طرح پایان نامه علمی و تعریف شده و عدم رعایت این طرح در پژوهش نهایی، نبود روش مشخص علمی‌ـ پژوهشی، انتخاب موضوعهای کلّی، انجام موضوعهای تکراری و... میتوان اشاره کرد. | |
| واژه‌های کلیدی: پایان‌نامه‌های ادبی، آسیب شناسی، اطلاعات، دانش، | |
| متن کامل [PDF 122 kb] |
روش تحقیق در هر رشته دانشگاهی، چراغ راه پژوهشگر برای رسیدن به حقایق علمی است و در صورتی که درست انتخاب شود، موجب پیشرفت و نوآوری در آن رشته خواهد شد. هدف از این مقاله، شناسایی نوع و ویژگیهای روش تحقیق ویژه مطالعات ادبی است. برای دستیابی به این هدف ابتدا گونه‌های متنوّع تحقیقاتی که در عرصه زبان و ادبیات فارسی وجود دارد، معرفی می‌شوند و آنگاه تأکید میشود که برای انتخاب روش مناسب باید پس از شناسایی نوعِ مسأله تحقیق، به تبارشناسی آن پرداخت و آنگاه با توجه به اهداف و جنسِ مسأله، روشی را برگزید. در این نوشتار، ضمن بیان ویژگیهای روش کیفی پژوهش، اغلب رویکردهای تحقیقاتی در عرصه ادبیات از نوع کیفی دانسته شده است. هدف در پژوهش کیفی رسیدن به قوانین ثابت نیست و پژوهشگر قصد ندارد با تعمیم یافته‌های خود به قانونی جهان شمول برسد، بلکه هدف او توصیف و فهم پدیده‌ها و در نهایت، رسیدن به الگوهاست. در این روش تأکید میشود که پژوهشگر برای دستیابی به فهم عمیقِ اثر ادبی باید با متن رابطه دوستانه برقرار کند و با خالقِ اثر همدردی کند. | |
| واژه‌های کلیدی: روش تحقیق، پژوهش ادبی، ادبیات فارسی، پژوهش کیفی، میان رشته‌ای.، |
متأسفانه از زمینه های مورد غفلت قرار گرفته شده توسط جامعه ادبی دانشگاهی ادبیات معاصر است و شیوه پرداخت آن:
دانشجویان درس ادبیات معاصر با چه کسانی معاصرند؟
در دانشگاههای ما درس ادبیات معاصر فارسی یک دورۀ 150 ساله را به بحث می‌گذارد که به بلندای تاریخ کشورهای استرالیا و کاناداست. ادبیات معاصر (این دورۀ بلند تاریخی) یک سبک واحد نیست، مکتب یا نهضت نیست، دورۀ ادبی نیست، جریان واحد نیست، که بشود آن را با اصول و قواعد مشخص و مبانی معین بررسی و تبیین و تحلیل کرد، بلکه بُرشی از تاریخ ادبی است که سرشار از تنوع و دگردیسی و تضاد و تعارض است.
در تمام این سالها دورۀ معاصر به معنی آغاز تجدد (مدرن در برابر سنت) تا کنون در نظر بوده است. البته «اکنون» آن از 50 سال پیش تا «همین اکنون» ادامه داشته و خواهد داشت. درس ادبیات معاصر و منابع آن در قالب «تاریخ ادبیات بعد از مشروطه» تنظیم و ارائه شده است. با گذشت زمان و دگرگونیهای بنیادین در شکل و محتوای زندگی امروزی به نظر می‌رسد که دیگر نسلهای امروزی (متولدان دهۀ شصت و هفتاد شمسی) که این روزها دانشجویان دانشگاهند با عصر تجدد هم‌عصر نیستند و مسائل آن روزگار شباهت چندانی با شکل زندگی کنونی آنها ندارد. از این رو برای این دو نسل صفتِ «معاصر» در عنوان درس «ادبیات معاصر» سبب ابهامهای نظری و روش‌شناختی شده است. از جمله :
به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین
سلام ضمن آرزوی عنایت حضرت حق:
پیش از این، با طراحی وبلاگ "دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان" بر آن شدیم تا با مطرح کردن مباحث علمی و چالشهای رشته زبان و ادبیات فارسی که چندی است همزمان با ظهور علوم دیگر که اساس بین رشته ای دارند، توسط خود اهالی این علم به حاشیه برده شده و راه پیشرفت و نوآوری در آن بسته انگاشته شده است، قدمی در راه تعالی ادبیات فارسی که از ریشه دارترین علوم و پایه اصلی بسیاری از علوم انسانی است، برداریم. اما عدم استقبال دوستان عزیز باعث شد به معنای واقعی به حاشیه روی کار نو در ادبیات را درک کرده و مصداق بارز "یک دست صدا ندارد" را درک کنیم.
این مهم به اضافه کُندی پیشرفت علمی، که نه تنها در این روزگار نیز میتواند به خودی خود حرفهای اساسی در جامعه داشته باشد، بلکه در پیوند با علوم دیگری چون روان شناسی، فلسفه، الهیات، علوم سیاسی، تعلیم و تربیت، تاریخ، جامعه شناسی، مدیریت، اقتصاد و... نیز دنیایی بی انتها را فراروی ما میگشاید، ما را بر آن داشت تا به فکر ایجاد فضایی برای تبادل نظر علمی جدی بیفتیم.
قرارمان این است که به در حاشیه رفته ترین مباحث ادبیات فارسی بپردازیم و همگی به یکدیگر جهت رشد و تعالی علمی کمک نماییم.
امید است با عنایت دوستان و استادان گرامی بتوانیم استوارانه در راهی که به سوی رشد علمی گشوده ایم، پیش رویم و یکدیگر را از دیدگاههای سازنده خویش بهره مند نماییم.
*دوستانی و سروران و عالمانی که چه در فضای مجازی و چه به صورت مطالعاتی مایل به همکاری هستند، در بخش نظرات مربوط به مطالب، تماس با من و شیوه هایی از قبیل ارسال ایمیل به: f.davari.d@gmail.com اطلاع دهند. پیشاپیش تشکر از همکاریتون