میراث مکتوب - سعید شفیعیون عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و از جمله کسانی است که در حوزة ادب صفوی و تاریخ ادبیات و بلاغت و فنون ادبی پژوهش میکند. وی در گفت و گو با مرکز پژوهشی میراث مکتوب معتقد است ایرانیان نه تنها در برخی از این علوم مثل عروض و صرف و نحو بنیان ساز بوده اند، بلکه در دانش های بلاغت و فرهنگ نویسی بهترین و پیشرفته ترین آثار را به مدت چندین قرن به جهان اسلام عرضه کرده اند.
احسان افشاری متولد سال 1365 / کارشناس زبان و ادبیات فارسی / مدرس موسیقی / اولین کتاب وی کتیبه های جیبی سال 90 انتشارات هنر رسانه اردیبهشت / دومین کتابش روزی که دختر کوبلن مرد بهمن 92 انتشارات نصیرا / سومین کتاب وی به نام بیگانه آذر 93 از اتشارات نیماژ منتشر شد
چه استراحت خوبی است در جوار خودم
خودم برای خودم با خودم کنار خودم
همین دقیقه که این شعر را تمام کنم
از این شلوغ ِ شما می روم به غار خودم
اگر مجال دهد روزگار می خواهم
دوباره حافظه باشد در انحصار خودم
به سمت هیچ تنم را اشاعه خواهم داد
به گوش او برسانید رهسپار ِ خودم
چه لذتی است در این صبح سرد پاییزی
کنار پنجره باشم در انتظار خودم
گلی نزد به سرم زندگی اجازه دهید
خودم گلی بگذارم سر مزار خودم
اگر برای تو سخت است نازنین بپذیر
دلم به کار تو باشد سرم بکار خودم
***چکیده: بر پایی جشنها و عیدها نشان پویایی وشادابی یک جامعه است. به گفته محققان، در ایران پیش از اسلام جشنهای فراوانی برگزار می شده است که تعداد آن را تا بیست و چهار جشن ذکر کرده اند(صفا،بی تا:120). پس از ورود اسلام به ایران نیز عیدهای اسلامی به جشنهای ایرانی افزوده شده و با آداب و شکوه خاصی بر پا می شده است. در کتابهای تاریخی اطلاعات چندانی دراین باره نیامده است و تنها در آثاری چون تاریخ بیهقی می توان مطالب سودمندی یافت، اما در شعر فارسی از این آیینها و جشنها اطلاعات نسبتاَ فراوانی می توان به دست آورد و به چگونگی بر پایی آیین جشن وسرور در دربارها و میان مردم پی برد. اگرچه بیشتر این شعرها در ستایش حکمرانان وبزرگان دربارهاست،اما از لا به لای آن می توان نکات سودمندی یافت که بررسی و تحلیل آن، ما را از چگونگی بر پایی وعوامل مؤثر در جشنها آگاه می کند و با روحیات و شادمانی و سرور مردم آشنا می سازد و رازماندگاری یا ناپایداری آن را می نمایاند. از بازتاب این جشنها و عیدها درشعر فارسی می توان با اندیشه حاکمان درباری و روحیه مردم هم عصر آن آشنا شد و به اهمیت و ارزش آنها پی برد.
و اینک ابرها آنقدر سنگین نشسته اند که یادشان رفته، برای سبک شدن باید بگریند. ابرهای دلنازک، با نگاهشان همه را میزدند. گویا بغضهای فروخورده شان خفه شان کرده بود. دریغ از بارش قطره ای مهربانی. بارشی که انتهایش خورشید است.
ابرها! دیگر با ما مهربان نیستید؟ آهای آسمانیهای زمینی، شما را میگویم: دردتان را میفهمم! آنقدر منتظر آمدن رحمت الهی ماندید و انقدر در فراقش گریستید که دیگر اشکی ندارید. باریدن شما اما امید وصل یار را دارد یاری که قلم در وصفش توان راه رفتن بر صفحه کاغذ را ندارد.
ابرها! پیام ما را به بهانه دلتنگیهایمان برسانید و بگویید:
جمعه هایمان، دیگر قرار ندارند. دلشان میخواهد جمعه ظهور شوند بارانی بارانی. شاعران هر چه میگردند، برای وصف دلتنگیشان واژه ای نو نمییابند. به مولایمان بگویید: مردم شهر انتظار بهار آمدنش را میکشند و از زمسستان طولانی و خشکی که سراسر بوی هجران دارد، خسته اند. ابرها! به منجیمان بگویید: تنهاییم؛ میان غوغای دیوهای اهریمنی، بیا و یاریمان کن.
ببارید ابرها، حتی برای یک لحظه، التماستان میکنم...
خداوند اقشار شاسّی بلند!
و بیچاره‌ها را ژیان آفرین
از این خاک سهمی به ما داده است
خداوند آبونمان آفرین
خداوند لبخند و شوخی و طنز
خداوند شیرین بیان آفرین
نوابخش موسیقی سنّتی
سراج، افتخاری، بنان آفرین
حسین علیزاده و ذوالفنون
و کامبیز روشن روان آفرین
و خواننده‌ی آن‌ور آب را
به اصرار نسل جوان آفرین
برای بز و گوسفندان، شبان
برای شتر، ساربان آفرین
برای بشر، سازمان ملل
رییسی چو کوفی عنان آفرین
خداوند ژول ورن، کافکا، چخوف
فهمیه رحیمی... رمان آفرین!
نبوده بغیر از نویسنده‌ها
برای کسی داستان آفرین
و شاعر هم البته شاعر شده
به لطف خدای دخان آفرین
نه! البته سعدی نبود اهل دود
لذا با چه شد بوستان آفرین؟!
خداوند همسر دِهِ مهربان
برای سمن، ارغوان، آفرین
چرا کاکتوسش رسیده به من
خداوند سرو چمان آفرین؟
چه زخمی از این بدتر آیا بُوَد
که زخمت زند پانسمان آفرین؟
فلان طرح ناقص شده افتتاح
به نام خدای روبان آفرین
خدایی که در سایه‌اش می‌شوند
همه دین‌فروشان دکان آفرین
علی رغم تحریم‌های شدید
خدا میشود راندمان آفرین
سر کوچه‌ای گوجه‌ها را گران
سر کوچه‌ای رایگان آفرین
و تحت فشار تورّم مرا
بسی قابل زایمان آفرین
برای سفرهای استانیِ
فلان شخص هم ارمغان آفرین
برای مدیران این مملکت
مدیریتی بی‌کران آفرین
و عمری زیاد و دراز و طویل
بلاانقضا، جاوادن آفرین
::
چه سرویس‌ها شد در این زندگی
دهانم! خدای دهان آفرین
اگر زهر شرط است ما خورده‌ایم
به جان تو ای استکان آفرین
ولی باز با این تفاسیر شکر...
تشکّر خداوند جان آفرین
هزار آفرین! صد هزار آفرین!
همین‌طور، هی همچنان آفرین!
{رضا احسان‌پور}
چکیده:
گفتن یا نگفتن داستان، باعث تفاوت بین متن روایی و غیر روایی می شود. در هر متن روایی علاوه بر یک راوی، دست کم یک «روایت شنو» نیز وجود دارد. «سطح روایی»، «میزان مشارکت» و «درجۀ ادراک پذیری» راوی، مهم ترین عواملی هستند که ویژگی های روایت شنو را تعیین می کنند. در این پژوهش علاوه بر معرفی نشانه های مستقیم و غیر مستقیم وجود «روایت شنو»، به تبیین دو گونه «روایت شنو» درون متنی و برون متنی می پردازیم. چگونگی تمایز متن روایی و غیر روایی، چگونگی نمود نشانه های مستقیم و غیر مستقیم مبنی بر وجود روایت شنو در داستان و منظور از روایت شنو درون متنی و برون متنی در یک متن، پرسش های اساسی این پژوهش به شمار می روند. در این پژوهش، به روش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، نشانه های مستقیم و غیر مستقیم وجود «روایت شنو» در داستان را معرفی می کنیم و به تبیین تمایز های روایت شنو درون متنی و برون متنی در داستان و متون روایی می پردازیم. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که روایت شنو درون متنی همان مخاطب تخیّلی و روایت شنو برون متنی، خوانندۀ ملموس است.
روان‌درمانی، فرآیندی علمی و روشمند است که امروزه برای کمک به افرادی به کار گرفته میشود که مشکلات روانی عملکرد زندگی آنان را مختل کرده است. شیوه‌ها و روش‌های گوناگونی وجود دارد که با استفاده از آن میتوان گنجایش روانی افراد را افزایش داد تا بتوانند بر مشکلات روحی- روانی خود فائق آیند و بیشتر از زندگی خویش لذت ببرند. اندیشمندان حوزۀ روان‌شناسی در آثار خود، نظریه‌ها و روش‌های روان‌درمانی بسیاری را ارائه کرده‌اند؛ جالب اینجاست که بزرگ مردی چون مولوی نیز قرن‌ها پیش و با روشی منحصر به فرد، بسیاری از شیوه‌ها و روش‌های روان‌درمانی مطرح و شناخته شدۀ امروزی را در مثنوی به کار برده است. آنچه مولوی را از دیگر روان درمانگران متمایز می‌سازد، انتخاب شیو‌ه‌ای هنرمندانه و نامحسوس در ارائه راهکارهای درمانی به مخاطب است. ابیات ارزشمند مثنوی علاوه بر محتوای عمیق معنوی و عرفانی و کارکردهای متعدد دیگر از دیدگاه روان‌درمانی نیز می‌تواند مورد توجه ویژه قرار گیرد و جایگزین مناسبی برای انواع روان‌درمانی‌ها باشد. کلّیت مثنوی به عنوان اثر منظوم ادبی در شعردرمانی و محتوای اشعار آن از زوایای مختلف می‌تواند بر مخاطب اثر بگذارد و او را در تنگناهای زندگی به سوی آرامش هدایت نماید. نگارندگان در این مقاله ضمن بررسی هفت شیوۀ روان‌درمانی شناخته شده از جمله: شعردرمانی، روان‌درمانی عارفانه (عشق درمانی)، تکنیک خواب و رؤیا، مذهب‌درمانی و روش‌های هفتگانۀ آن، واقعیت‌درمانی، طنزدرمانی و معنا‌درمانی در مثنوی، مصداق‌ها و نمونه‌های هر یک از این شیوه‌ها را در این اثر ارزشمند ارائه داده‌اند.
واژه‌های کلیدی: مولوی، مثنوی، روان‌درمانی، شیوه‌ها، مصداق‌ها.،
پ ن: دوستان گرامی! لطفاً مطالب رو مطالعه کنید تا تخصصی بحث کنیم. فقط خواننده مطالب نباشید. بابا من امتحان کردم هر مقاله یک ربع هم وقت نمیگیره. خیلی از مطالب هم که کوتاهتره و کار یکی دو دقیقه است.
| همایون جمشیدیان* | |
| استادیار ادبیات فارسی دانشگاه گلستان | |
| چکیده | |
| هر
متنی با متون پیش از خود رابطه دارد و با آنها گفتگو میکند، و معنا در
بافتی بینامتنی با ارجاع از متنی به متن دیگر شکل میگیرد. غزلیات شمس که
حاصل مکاشفات و تجربههای معنوی مولوی است به شخصیتهای قرآنی نیز
میپردازد. مولوی ماجراهای پیامبران در قرآن را تنها رویدادی از آنِ گذشته
نمیداند و معتقد است آن وقایع در سطحی دیگر برای کسانی که تشبه به احوال
آنان دارند، روی میدهد. مولوی در غزلی که در این مقاله بررسی میشود،
وقایع پیش آمده بر حضرت آدم را به گونهای بیان میکند که میتوان آن را
زبان حال آدم دانست، یا گزارش تجربه راوی از آن ماجرا.
بر اساس نتایج این تحقیق، نسبت دو متن (قرآن و غزل مورد نظر) با یکدیگر نسبت میان مستعارله و مستعارمنه در استعاره فرض شده است، مستعارمنه یا بر مبنای اصطلاحات بینامتنی (زَبَرمتن)، متن غزل است و آیات قرآن با توجه به قراین، مستعارله یا بر مبنای اصطلاحات بینامتنی «زبر متن» در نظر گرفته شده است و آنگاه متن غزل با توجه به آیات، تفسیر و تحلیل شده است. از آنجا که زاویه دید این غزل اول شخص است راوی به احساسات و عواطف خود یا آدم نیز در شعر پرداخته است. سیر روایت این غزل بر مبنای محور عمودی با آیات مربوط به آدم در سوره بقره انطباق دارد، به گونهای که علاوه بر موضوع اصلی، موضوع فرعی آن دو نیز به هم شباهت دارد. | |
| کلیدواژگان | |
|
بینامتنیت؛ قرآن؛ غزلیات شمس؛ مولوی فایل |
سلام بر استادان گرامی، آنان که کوشش بی حد خویش را برای پرورش نهال دانش و فضیلت دانشجویان روا میدارند. و درود بی پایان بر استادان عزیز زبان و ادبیات فارسی. مانا باشید.
|
محمدعلی غلامی نژاد ، احسان قبول: در دوره حاضر که با نام عصر دانایی نام‌بردار است، پژوهش‌هایی اصیل و علمی شمرده میشود که بر پایه ارائه اطلاعات به تجزیه و تحلیل و تولید دانش جدید بپردازد. در این مقاله پس از بررسی بیش از 3450 پایان نامه رشته زبان و ادبیات فارسی، آشکار میشود که این اصل مهم در آنها وجود ندارد و عموماً نوعِ این پایان‌نامه‌ها توصیفی است و در آنها به ارائه و طبقه‌بندی اطلاعات بسنده میشود. در آسیب شناسی این معضل به مواردی، همچون: عدم وجود کلان‌نگری علمی‌ـ ادبی، تمرکز موضوعها بر ارائه اطلاعات ادبی، نبود طرح پایان نامه علمی و تعریف شده و عدم رعایت این طرح در پژوهش نهایی، نبود روش مشخص علمی‌ـ پژوهشی، انتخاب موضوعهای کلّی، انجام موضوعهای تکراری و... میتوان اشاره کرد. | |
| واژه‌های کلیدی: پایان‌نامه‌های ادبی، آسیب شناسی، اطلاعات، دانش، | |
| متن کامل [PDF 122 kb] |
